Cầu thang là phần quan trọng liên quan đến nhiều yếu tố cả về kiến trúc cũng như phong thủy trong một ngôi nhà. Cách thiết kế rất đa dạng tùy thuộc vào vị trí địa lý, sở thích hay dựa trên quy luật Ngũ hành Âm dương. Là khu vực kết nối giữa các không gian trong nhà nên cầu thang cũng được chăm chút khá tỉ mỉ.
Cầu thang được coi là phương tiện giao thông thẳng đứng của ngôi nhà, là biện pháp chuyển tiếp từ độ cao này đến độ cao khác. Thiết kế cầu thang phải được làm bằng vật liệu bền vững, có khả năng chống cháy cao. Vị trí cầu thang quyết định bố trí mặt bằng ngôi nhà. Khu vực cầu thang thường gần với khu vệ sinh, có thể nói là trọng tâm của ngôi nhà, luôn ở vị trí dễ thấy, dễ đi lại.
Thiết kế nhà kiểu Pháp trước đây thường bố trí cầu thang thành một buồng riêng. Ngày nay, người ta quan niệm cầu thang đẹp cũng là một yếu tố trang trí mang tính thẩm mỹ cao nên bố trí như một tiêu điểm của ngôi nhà. Khi kết hợp với khu vực hành lang thông thoáng, cầu thang – xương sống của ngôi nhà lại là nơi ” khoe” tất cả vẻ đẹp của ngôi nhà.
Phân loại cầu thang
Có thể phân loại cầu thang theo hai loại: thang thẳng và thang tròn. Thang thẳng có thể là loại 1 đợt, 2 đợt hay 3 đợt. Thang tròn là kiểu cầu thang mà các bậc thang xoay quanh một trục. Lựa chọn kiểu thang nào phụ thuộc vào vị trí và thế đất, nhưng cần chú ý đến một số đặc điểm sau:
Thang 1 đợt làm rộng diện tích sử dụng cho tầng trệt nhưng lại tốn diện tích cho các tầng trên vì phải tạo hành lang đi bên cạnh.
Thang 2 đợt diện tích chiếm đất ít hơn nhưng các đợt dưới thường tối và bí.
Thang 3 đợt thông thoáng, giao thông tốt, kết hợp chiếu sáng nếu tum thang làm mái kính, mái nhựa trong, diện tích chiếm đất nhiều nhất.
Trong điều kiện đất rộng rãi, nên bố trí thang 3 đợt kết hợp làm khoảng không gian thông thoáng chung của ngôi nhà. Các bậc thang có thể bố trí kiểu đợt nhiều đợt ít để tạo chiếu nghỉ ở những vị trí hẹp.
Trang tròn tiết kiệm không gian hơn thang thẳng, nhưng khó đi và khó mang vác đồ đạc. Thang tròn không nên sử dụng cho những tầng nhà quá cao, thường là 3m trở xuống là thích hợp để đỡ cảm giác chóng mặt khi đi lại. Thang tròn còn là điểm nhấn đẹp cho công trình, thường hay sử dụng ngoài trời làm thang phụ dẫn lên sân các tầng trên.
Hiện nay có rất nhiều loại cầu thang, nhưng cầu thang kính vẫn là lựa chọn hàng đầu cho chủ nhân của các tòa biệt thự, ngôi nhà theo phong cách mới.